پوست بزرگترین عضو بدن به شمار میآید و با استفاده از یک سیستم چند لایه شامل لایههای سلولی مختلف، سد سلولی و روغنهای محافظ، اندامهای داخلی ما را از محیط اطراف محافظت میکند. پوست چیزی بیش از یک مانع محافظ بین بدن و محیط اطراف آن است.
این اندام وسیع در حفظ سلامتی بدن نقش مهمی دارد، از جمله این نقشها میتوان به تنظیم دمای بدن از طریق عرق کردن، گرگرفتگی هنگام گرم شدن و برجسته شدن محل رویش مو در هنگام سرما اشاره کرد. علاوه بر این موارد پوست میتواند ویتامین D را که برای سلامتی استخوانها بسیار ضروری است در اثر تابش نور خورشید تولید کند.
شناخت انواع پوست و شیوه مراقبت از آنها
پوست همه انسانها اساساً ساختار یکسانی دارند، اختلافات جزئی بیولوژیکی یکی از عواملی است که میتوانند تفاوت هایی را در نوع پوست ایجاد کند، غدد چربی کم و بیش فعال، غدد عروق کم و بیش فعال و همچنین تفاوت در توانایی ذخیرهسازی آب در پوست می تواند سبب ایجاد تفاوت در نوع پوست شود.
دانستن نوع پوست به شما این آگاهی را میدهد که چطور با جوش صورت، آکنه و خشکی پوست برخورد کنید.
نوع پوست معمولا بر اساس ژنتیک شکل میگیرند، اما عادتهای روزمره، رفتار ما با پوستمان و شرایط محیطی بر تغییر نوع پوست تاثیر گذار است.
برای شناخت انواع پوست ابتدا باید تمام چیزهایی را که قبلا شنیدهاید فراموش کنید؛ حرفهایی که آرایشگرتان بیان کرده، حرفهایی که در شبکههای اجتماعی خواندید و حرفهایی که دوست قدیمیتان به شما گفته است را فراموش کنید. چرا که احتمالا با این حرفها شما را گیج کرده یا فقط برای فروش محصولاتشان تبلیغ کردهاند.
روش تشخیص نوع پوست
برای تشخیص نوع پوست در خانه شما میتوانید روش زیر را امتحان کنید:
ابتدا صورت خود را با یک پاک کننده صورت ملایم کاملا تمیز کنید و با چند ضربه بسیار آرام حوله خشک کنید. صورت را برای 1ساعت به حال خود بگذارید و در این مدت از هیچ کرم یا محصول دیگری استفاده نکنید و حتی به پوست خود دست هم نزنید. پس از 1ساعت، اول پیشانی، بینی، گونهها و چانه را با دقت نگاه کنید که آیا برق میزنند یا نه. دقت کنید که در قسمتهای مختلف پوست چه احساسی دارید؟ خصوصا هنگام خندیدن یا بالا دادن ابروها.
اگر احساس خشکی و کشیدگی میکنید پوست شما باید خشک باشد.
اگر فقط بخشهایی مثل پیشانی، بینی و چانه شما خیلی براق هستند شما پوست ترکیبی و مختلط دارید.
اگر پوستتان کمی براق هست پوست معمولی دارید.
اگر گونههای شما نیز مانند قسمتهای دیگر پوست براق هستند، شما پوست چرب دارید.
هر کدام از انواع پوست مراقبت های مخصوص به خود را نیاز دارند.
انواع پوست؛ رنگ آبی میزان بیشفعالی غدد چربی را در پوست نشان میدهد. در پوست خشک به دلیل عدم کارکرد صحیح، غدد چربی پوست اغلب دچار کشیدگی و آسیب میشود.
در این مقاله به طور خلاصه در رابطه با انواع پوست و نحوه مراقبت از آنها اشاره خواهیم کرد:
پوست چرب
افرادی که پوست چرب یا روغنی دارند ممکن است منافذ بزرگی در پوست خود داشته باشند و اغلب پوست صورت این افراد براق است و جوشهای بسیاری ممکن است در پوست صورت آنها مشاهده شود. این ظاهر پوستی به این دلیل است که غدد چربی در لایه درم (یکی از لایه های پوستی) آنها روغن زیادی تولید کرده که در این حالت میتوانند منافذ زیادی در پوست ایجاد کنند. این منافذ باعث به وجود آمدن جوشها و مشکلاتی در ظاهر پوست میشوند. بنابراین افرادی که پوست چرب دارند اغلب دارای منافذ بزرگ، جوشهای سر سیاه، پوستی براق و لکههای پوستی هستند.
محصولات زیادی برای پوست چرب تولید میشود که تضمین میکنند چربی پوست را از بین می برند؛ مانند داروهای درمان آکنه که ترکیبات بسیار قوی دارند. اما استفاده از این محصولات میتواند تاثیر بدتری داشته باشد. موادی که پوست چرب را خشک میکنند در واقع فقط آن را تحریک به تولید و ترشح چربی بیشتر روی سطح پوست میکنند.
مهم است که پوست چرب به طور کنترل شده و ملایم لایهبرداری شود چرا که پوستهای مرده می توانند باعث تولید بیشتر چربی شوند. اصلا به سراغ شوینده صورت و پاک کننده آرایش قوی یا لیفهای زبر نروید! برعکس باید از محصولاتی که لایه بردار ملایم هستند مانند ماسکهای لایه بردار ملایم یا لیف صورت نرم استفاده کنید.
استفاده از کرم مرطوب کننده و آبرسان را فراموش نکنید، انواع پوستها به نرم کننده و آبرسان احتیاج دارند اما شما باید از کرم مرطوب کننده فاقد چربی استفاده کنید و برای پاک کردن پوست چرب نیز به جای استفاده از شیر پاک کن و پاک کننده بر پایه ی روغن، از پاک کننده بر پایه ی آب و تونر استفاده کنید تا چربی صورت را متعادل کنید. تمیز کردن پوست صورت در رفع چربی پوست و کاهش جوش صورت میتواند بسیار موثر باشد.
کسانی که پوست چرب دارند از دستکاری کردن و فشار دادن جوشهای صورت خود لذت میبرند، اما نه تنها این کار، بلکه حتی لمس صورت هم میتواند آکنه و جوش صورت را بدتر کند و حتی باعث ایجاد جوش شود. لمس پوست صورت، آن را چرب میکند و باکتریهای دست را به پوست صورت میرساند که میتوانند به راحتی باعث جوش صورت شوند!
به خاطر داشته باشید شستن مداوم برای پوستهای چرب مناسب نیست. شستشوی بیش از حد پوست چرب موجب احساس خشکی پوست شده، که همین امر منجر به تحریک بیشتر پوست برای تولید روغن بیشتر میشود.
پزشکان توصیه میکنند که افرادی که پوست چربی دارند بیش از دو بار در روز آن را نشویند و هنگام شستشو از لایه برداری پوست خودداری کنند. این کار باعث میشود چربی طبیعی پوست دست نخورده باقی بماند و چربی جدید کمتری توسط پوست تولید شود.
چربی پوست میتواند با عواملی از جمله موارد زیر افزایش یابد:
فشار و استرس محیط
اختلالات هورمونها
گرما و رطوبت
راههای مراقبت از پوست چرب
استفاده از پاک کننده مناسب پوست چرب (ژل و تونر دارای الکل)
استفاده از کرمهای رطوبت رسان فاقد چربی
استفاده مرتب از اسکراپ ملایم
استفاده از ضدآفتاب فاقد چربی
پوست خشک
افرادی که پوست خشکی دارند، ممکن است دارای یک چهره بی روح و خشن باشند و اغلب چین و چروک و خطوط بیشتری نسبت به سایر انواع پوست در سطح پوست آنها به خصوص پوست صورتشان ظاهر میشود. در پوستهای خشک اغلب لکههای قرمز ناشی از حساسیت وجود دارد و تقریبا فاقد منافذ تجمع چربی هستند و در نتیجه پوست میتواند به سرعت رطوبت خود را از دست دهد، در این حالت پوست بسیار تحریک پذیر شده و به سرعت آسیب میبیند.
افرادی که در مناطق خشک مانند بیابان زندگی میکنند، بیشتر احتمال دارد که علائم خشکی پوست را نشان دهند، زیرا پوست آنها نسبت به افرادی که در مناطق مرطوب زندگی میکنند، رطوبت بیشتری را از دست میدهد.
اهمیت نرم کننده و آبرسان برای پوست خشک
کرم نرم کنندهای برای پوست خشک انتخاب کنید که طراوت و شادابی پوست را به آن بازگرداند. کرم نرم کننده مخصوص پوست خشک باید دارای مواد مغذی و آبرسان باشد تا رطوبت از دست رفته پوست را جبران کند. به طور مرتب صبح و شب کرم خود را بر روی پوست تمیز استفاده کنید تا میزان رطوبت پوست را کنترل کنید. بسیار مهم است که عادت روزمره مراقبت از پوست را داشته باشید و آن را حفظ کنید.
از محصولات آرایشی و بهداشتی ملایم برای پاک کردن پوست استفاده کنید و از محصولات دارای الکل، عطر و اسانس دوری کنید چرا که پوست را به شدت خشک و تحریک میکنند. محصولات صابونی میتوانند پوست شما را به شدت خشک کنند. سعی کنید شامپو بدن برای پوست خشک و پن غیرصابونی را جایگزین مایع صابون و صابون حمام کنید و هنگام کار با مواد تمیز کننده حتما از دستکش استفاده کنید. اگر آب و هوای محل زندگی شما گرم و خشک یا سرد و خشک است از دستگاه بخار و رطوبت ساز خانگی در تمام فصول استفاده کنید.
خشکی پوست به دلیل برخی عوامل دیگر نیز ممکن است اتفاق بیافتد:
افزایش دمای بدن
مصرف برخی از داروهای خاص
حمام آب گرم به صورت مکرر
شستشوی بیش از حد پوست یا شستن پوست با صابونهای سخت و پاک کنندههای قوی
قرار گرفتن در معرض آفتاب، باد، سرما و گرمای خشک
علائم خشکی پوست چیست؟
احساس کشیدگی پوست به ویژه بعد از حمام و شستشو و شنا
ظاهر چروکیده و بیآب پوست
ظاهر زبر پوست
خارش
پوسته پوسته شدن متوسط تا شدید پوست
خطوط ریز چین و چروک
قرمزی و التهاب پوست به ویژه روی گونهها
مقایسه پوست خشک و نرمال در میزان از دست دادن آب و رطوبت پوستی
پوست ترکیبی یا مختلط
پوست ترکیبی یا مختلط پوستی است که در برخی از قسمت ها چرب و در برخی نقاط پوست خشک باشد. در افرادی که پوست ترکیبی دارند، چانه، بینی و پیشانی متداولترین مناطق چرب پوست صورت را تشکیل میدهند. مناطق دیگر مانند گونهها ممکن است خشک باشند
پاکسازی پوست ترکیبی نیز مانند پوست چرب و پوست خشک ضروری است. با پاکسازی و اسکراب ملایم پوست به طور مرتب، میتوانید سلولهای مرده پوست را از منافذ پوست جدا کنید تا چربی و آلودگی داخل منافذ پوست حبس نشوند.
کسانی که پوست مختلط دارند مانند افرادی که پوست خشک دارند بهتر است سراغ محصولات آرایشی و بهداشتی ای که عطر و رایحه دارند نروند؛ چرا که هر دو این مواد رطوبت طبیعی پوست را از بین میبرند، به جای آن از محصولاتی که دارای عصارههای طبیعی و بدون الکل (no-Alcohol) هستند بیشتر استفاده کنند.
مرطوب کننده پوست اهمیت دارد اما پیدا کردن یک مرطوب کننده که برای پوست مختلط مناسب باشد کار سختی است؛ به همین دلیل ما پیشنهاد میکنیم که در طول روز از ۲ نوع مرطوب کننده متفاوت استفاده کنید، یک مرطوب کننده برای نواحی خشک که آبرسان قوی و دارای ترکیبات مغذی باشد و یک مرطوب کننده آبرسان بدون چربی (oil-free) برای نواحی چرب صورت، یعنی برای قسمتهای چرب از محصولات مخصوص پوست چرب استفاده کنید این قسمتها را روزانه با ژل و تونر بشویید و از لوسیونهای مخصوص پوست چرب استفاده کنید و در قسمتهای خشک از محصولات پوست خشک استفاده کنید.
پوست حساس
درواقع هر کدام از پوستهای چرب، خشک یا ترکیبی میتوانند خصوصیات پوست حساس را هم داشته باشد. پوستهای حساس همیشه مقداری قرمز و ملتهب هستند و از بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی نمیتوانند استفاده کنند. کسانی که پوست حساس دارند نباید به هیچ وجه از محصولات قوی با ترکیبات شیمیایی شدید استفاده کنند. پوست حساس همانطور که از اسمش مشخص است ممکن است به مواد مختلفی حساسیت نشان دهد که پوستهای دیگر نشان نمیدهند.
برای این نوع پوست به این دلیل که به راحتی تحریک میشود، بسیار مهم است که از مواد طبیعی بدون اسانس شیمیایی و بدون الکل استفاده کنید. عصارههای طبیعی آلوئه ورا و بابونه آرامبخشهایی طبیعی برای پوست حساس هستند و میتوانید از محصولاتی که دارای این نوع عصارهها هستند استفاده کنید. ماسکهای خانگی میتوانند در رفع حساسیت پوست موثر باشند. اگر میخواهید از محصولات آماده و معروف هم استفاده کنید، دقت کنید که حتما محصولات مخصوص پوست حساس باشند.
هنگام شستن پوست دقت کنید که به آرامی این کار را انجام دهید و اصلا از لیف صورت زبر استفاده نکنید. پاک کنندههای روغنی میتوانند برای پوست شما مناسب باشند. برای پاک کردن آرایش و شستوشوی صورت باید از محصولات بسیار ملایم بدون رنگ، اسانس و الکل استفاده کنید. شستن بیش از حد پوست باعث خشکی بیش از حد و همچنین حساس شدن بیش از حد پوست میشود.
پوستهای حساس در برابر آفتاب میتوانند به شدت آسیب پذیر باشند پس بدون کرم ضد آفتاب با UV بالای ۵۰ که بافت سبکی دارند از خانه بیرون نروید. کرم ضد آفتاب و لوازم آرایشی که بافت سنگین دارند اصلا برای پوست حساس مناسب نیستند.
پوست نرمال یا طبیعی
پوست نرمال یا طبیعی به پوستی میگویند که دارای سطح متوسطی از روغن و آب است و از پوست در برابر عوامل محیطی حفاظت میکند اما ظاهری براق یا چرب به پوست نمیدهد. این نوع پوست معمولاً دارای منافذ کوچک و لکههای کمی است، زیرا غدد تولید کننده چربی در این نوع از پوست بیش از حد فعال نیستند.
آقایان و خانمهایی که نوع پوستشان نرمال است، باید از انواعی از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کنند که پوستشان را زیاد چرب نکند و همچنین از محصولاتی که پوستشان را خشک میکند به شدت دوری کنند. اگر شما به خوبی از پوست خود مراقبت کنید، یعنی همیشه به صورت روزمره پوست خود را با استفاده از محصولات پاک کننده صورت تمیز کنید، از نرم کننده و آبرسان مناسب و البته کرم ضد آفتاب استفاده کنید، لزومی ندارد که نگران مشکلات پوستی باشید.
راههای مراقبت از پوست طبیعی
دوری از آفتاب
استفاده مکرر از ضد آفتابها
پرهیز از شستشو بوسیله آب خیلی گرم
استفاده از مرطوب کنندههای ملایم و مناسب